RUTA DO CAMIÑO FERRADAL OU DA CALEIRA: RUGANDO-PARADAPIÑOL-PARADASECA-PONTE SOLDÓN

PERCORRIDO APROXIMADO: 11 km
DIFICULTADE: media-alta
TEMPO ESTIMADO: 4 horas


ATENCIÓN!: Este é un sendeiro que discorre na súa meirande parte pola montaña e non sempre se atopa nas mellores condicións. Hai que prestar atención especial no treito entre Rugando e Paradapiñol, onde hai varios pasos que requiren moita precaución. 

É CONVENIENTE SELECCIONAR AS RUTAS QUE SE VAIAN REALIZAR EN FUNCIÓN DA PREPARACIÓN E O NIVEL DE CADA PERSOA.

O Camiño Ferradal ou da Caleira desenvólvese de xeito íntegro nas parroquias de Bendollo, Paradaseca e Vilarmel no Concello de Quiroga. Une os lugares de Rugando, Paradapiñol, Paradaseca e Ponte Soldón cun percorrido de 11 km. En calquera destas localidades pode iniciarse un percorrido polo camiño e para chegar a elas o acceso faise dende o PK-467 da estrada N-120, tomando a estrada local que conduce a Cereixido.
O percorrido proposto arranca dende a ferrería de Rugando, hoxe casa de turismo rural: atravesamos o río pola ponte que une este lugar con Vilarmel e Cereixido, o camiño sae á dereita e atravesa un frondoso souto do que aínda se apañan as castañas, despois de varias encrucilladas perfectamente sinalizadas e sempre con dirección sur, na marxe esquerda do río Soldón, o camiño faise máis estreito e quebrado na baixada ao río onde aínda se poden ver os restos dunha ponte que permitiría acceder a Paradapiñol. Neste treito o sendeiro vai cerca do río para ir gañando altura progresivamente ata separarse do camiño vello que subía cara a Cereixido. A partir deste cruzamento o sendeiro vai máis ou menos ao chan ata chegar a unirse co Camiño Ferradal. Neste punto podemos volver ao punto de partida subindo á aldea de Paradapiñol ou continuar a ruta cara a Paradaseca e Ponte Soldón.
Unha vez superado o cruzamento da ponte de Paradapiñol, o camiño ascende con suavidade cara ao lugar do Castro para descender tamén con suavidade ata unha ponte de madeira que atravesa o regato do Barreiro procedente de Cereixido. Baixo a ponte e nun lugar de gran beleza atopamos un muíño fariñeiro que segundo contan nunca chegou a funcionar. Dende o rego de Cereixido o sendeiro empeza a gañar novamente altura bruscamente ao primeiro e logo de xeito doado, pasando ao carón dun curioso abrigo rochoso probablemente empregado antano polos pastores. Pronto nos atopamos co rego de Rocaboa que baixa bruscamente do chan de Fiais en abruptas fervenzas. Atravésase novamente por una ponte de madeira para ir gañando altura ata saír do rego e circular a media ladeira polo val do río Soldón. Neste val o camiño descende paseniño ata cruzar o Soldón na espectacular ponte do Frade; xa na beira dereita a ruta percorre un treito rodeado de sequeiros e alvarizas que nos conduce ata o lugar de Pena Furada. Para chegarmos ao túnel escavado polo romanos para conducir auga a varias minas auríferas, temos que abandonar o camiño uns 100 m en dirección ao río por unha senda ben marcada.
A partir de aquí o sendeiro diríxese cara a Paradaseca. Hai dúas opcións pouco despois da primeira encrucillada: -a primeira ascende directamente cara á aldea por un bosque de piñeiros, -a segunda, baixa cara ao río polo lugar da ferrería da Gorgueira e ascende logo bruscamente cara a Paradaseca ou tomando un desvío pouco antes de chegar á aldea para, xa en continua baixada, chegar á Ponte Soldón despois de pasar pola paraxe que ocupa a cova de Ricopete, que foi mina romana.
A pouco que un penetre neste camiño, percibe que se atopa ante algo máis que unha vía de comunicación abandonada: estamos ante un claro exemplo de adaptación ao medio, ante un elemento etnográfico en si.
Colgado nun terreo de pronunciada pendente, a súa caixa foi picada, ás veces, directamente na rocha natural, na lousa, alcanzando en ocasións unha altura superior aos 2,5 m polo lado do monte. Pola contra, cara á caída do val, nas numerosas ocasións en que a morfoloxía do terreo ou a cota o esixe, aséntase sobre un muro de laxes de lousas horizontais (laxes sacadas da construción da caixa do propio camiño), encargado de soportar o entullo que nestes tramos formaría toda ou parte da súa capa de rodadura.
Comúns á meirande parte dos camiños tradicionais asentados sobre o substrato rochoso natural, as rodadas esculpidas no chan dos típicos carros de bois do país están tamén aquí presentes como proba dun continuado uso desta vía no tempo, probablemente para o transporte do ferro producido na ferrería de Rugando e do cal cocido nos fornos da zona.





TRAVESÍA DOADE (SOBER)-PARADA (AUGASMESTAS-QUIROGA). RIBEIRA SACRA.


Ruta creada pola Asociación Cultural de Sober "Colado do Vento".
Información tirada do Club Acivro de Lugo en Wikiloc:
-Percorrido: 28 km.
-Dificultade orientativa: Alta

Moita máis información en: 

http://en.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=2839834
http://www.segatur.com/prg157.html

RUTA DA SEARA-FORMIGUEIROS-A SEARA (POLO VAL DE FORGAS)

ATENCIÓN!: Este é un sendeiro que discorre na súa meirande parte pola montaña e non sempre se atopa nas mellores condicións.  

É CONVENIENTE SELECCIONAR AS RUTAS QUE SE VAIAN REALIZAR EN FUNCIÓN DA PREPARACIÓN E O NIVEL DE CADA PERSOA.

Percorrido aproximado:

Opción 1-A Seara-Alto de Formigueiros e baixada pola Lucenza: 10, 57 km
Opción 2-A Seara-Alto de Formigueiros e baixada por Vieiros: 12,16 km

Dificultade: media/alta

Tempo estimado: 

Opción 1-A Seara-Alto de Formigueiros pola Lucenza: 5 horas e 15 minutos
Opción 2-A Seara-Alto de Formigueiros por Vieiros: 5 horas e 40 minutos

Descrición do percorrido:

A ruta iníciase no lugar da Seara (parroquia da Seara-Quiroga), ascendendo ao longo do río Selmo e do rego de Forgas, durante uns 4,75 km aproximadamente, ata chegar ao Alto de Formigueiros, pico de máis de 1600 m de altitude.
Neste percorrido de ascenso podemos atopar diversos elementos de valor cultural, como son un forno de cal, habitual nestas zonas, onde se levaba a cabo a transformación da pedra calcaria en cal para o seu emprego en diversos usos, ou unhas curiosas fontes coñecidas como “fonte calcaria” e “fonte rubia” que atopamos separadas tan só uns metros unha da outra.
Unha vez no Alto de Formigueiros teremos dúas posibilidades á hora de realizar o traxecto de volta:
1ª. Unha pola vertente oeste do val, baixando pola lagoa da Lucenza, percorrido por onde tamén poderemos atopar a fervenza do Fócaro, xa no seu tramo final.
2ª. A segunda opción será realizar o percorrido polo lado leste do val, descendendo ata o lugar de Vieiros e posteriormente ao punto de inicio, sendo este o percorrido de maior distancia.


RUTA DA FONTE DO CAL A CEREIXIDO


É CONVENIENTE SELECCIONAR AS RUTAS QUE SE VAIAN REALIZAR EN FUNCIÓN DA PREPARACIÓN E O NIVEL DE CADA PERSOA.

Percorrido aproximado: 1,60 km
Dificultade: media
Tempo estimado: 20 minutos

O SOUTO DA CALEIRA

A ruta discorre por parte do coñecido como o souto da Caleira que debe o seu nome á caleira ou forno de cal que podemos atopar no seu interior.
Neste contorno somos testemuñas das fermosas paisaxes que estas plantacións tradicionais de castiñeiros poden formar, sen deixarmos pasar por alto como a man do home os foi transformando para a obtención da castaña, conseguindo mediante o “demoucado”, ou derramado das copas, a axeitada renovación das pólas que permita manter a produción deste froito.

A GRANDES MALES...

A fisiografía abrupta desta comarca presenta dificultades á hora da recolección manual das castañas, especialmente en determinadas zonas ao redor dos cursos fluviais como a que nos ocupa, onde as pendentes se ven acentuadas.
O enxeño popular resolveu o inconveniente cunha demostración de sinxeleza práctica, consistente na colocación dunha serie de obstáculos a base de elementos de madeira (táboas habitualmente) fixadas ao chan mediante chantas, que impiden que os froitos da árbore se perdan no fondo da ladeira. Ademais disto, permite a súa acumulación na situación da estrutura, o que aumenta enormemente os rendementos da recolección.

A CASA DA SANTA

Trátase dunha pequena construción, na actualidade completamente arruinada, dedicada a santa María Madalena. Esta edificación responde ás características típicas das pequenas desta zona: pequena planta rectangular dunha soa nave, cuberta con teitume a dúas vertentes e cunha prolongación do tellado sobre a porta da entrada. A parede que separa o saínte do tellado do interior, ademais de ser o lugar ocupado pola imaxe da Santa no centro, non era maciza, normalmente estaba composta de barrotes verticais que permitían contemplar o interior ao formaren unha especie de celosía.
Noutro tempo os veciños, aínda que a construción queda afastada da aldea, baixaban a celebrar a festa no seu contorno. Por ser todo este lugar máis baixo e soleado que o emprazamento que ocupa actualmente Cereixido, é posible que a orixe desta localidade estivera no contorno da casa da Santa e o souto da Caleira.

CURIOSOS ENTERRAMENTOS

Outro elemento con valor cultural e relixioso presente na zona son unha serie de escavacións feitas na rocha. Trátanse de enterramentos con forma humana (“antropomorfos”) situados na contorna da capela.

O FORNO DE CAL DE CEREIXIDO

Atopamos no percorrido pola ruta un dos múltiples fornos empregados antigamente para a obtención de cal a partir de pedra calcaria presente na zona, formando parte dunha pequena industria caleira establecida no concello de Quiroga. Ao lado podemos encontrar un panel explicativo con información sobre o forno e os procesos que nel se levaban a cabo.

O MUÍÑO FARIÑEIRO DE CEREIXIDO

No último tramo da ruta, onde o percorrido cambia a súa dirección sur pola noroeste, camiño da aldea de Cereixido, atopamos un antigo muíño fariñeiro. Estas contrucións de uso agrario aproveitaban a forza dos ríos ou regatos mediante unha roda provista dun número determinado de culleres sobre as que impactaba a auga habitualmente encamiñada por unha canalización de forte pendente, facendo xirar o mecanismo.

OS ARREDORES DA ALDEA DE CEREIXIDO

Como punto final da ruta atopamos a aldea de Cereixido. Este pequeno núcleo de poboación de escasos habitantes forma un fermoso enclave rural, onde podemos atopar curiosas corredoiras e contrucións populares de singular beleza. Entre os elementos de valor patrimonial que compoñen este contorno destácanse a igrexa parroquial e un teixo catalogado como árbore senlleira.
A igrexa de Cereixido é un edificio do último terzo do século XVIII con nave rectangular e teitume de madeira a catro vertentes. Dispón dunha pía bautismal dese mesmo século, no baptisterio con bóveda de canón. O retablo maior é de arte rococó, sendo os laterais neoclásicos, todos do século XVIII. Conta con diversas esculturas, entre elas, as de san Pedro, santa Catarina, Nosa Señora do Rosario, santo Antón de Padua, a Madalena e un cristo tamén do século XVIII.
Ao carón da porta que dá acceso ao adro aparece un gran teixo ao que se lle estima unha idade de máis de 100 anos. Cun perímetro basal de 7,80 m e case 14 m de altura, podemos achegar como curiosidade desta árbore senlleira que o seu enorme tronco está dividido en dúas partes como consecuencia da caída dun raio.
O contorno do teixo e do recinto eclesiástico está dominado pola matogueira, que cobre e enverdece palmo a palmo o lugar, e por unha masa de especies arbóreas madeireiras e froiteiras, con dominancia de castiñeiros, cerdeiras, nogueiras, pereiras e maceiras. A ninguén se lle escapa que as cerdeiras, que medran por todas as partes, fan honor e xustifican a toponimia local.

RUTA DO PASEO FLUVIAL DOS RÍOS SIL E QUIROGA

Distancia aproximada: 5 km
Dificultade: baixa
Tempo de percorrido: 2,5 horas

A moi pouca distancia do núcleo urbano de Quiroga, pódese desfrutar dun apacible paseo polas marxes de dous dos ríos máis característicos do concello: o Sil e o Quiroga. A vila aséntase no ángulo que forma a confluencia de ambos os cursos, conectando co Quiroga polo leste e co Sil polo oeste. Calquera destes dous lados pode servir para iniciarmos un paseo que vai en todo momento á beira da auga.

Nesta proposta, partiremos dende o lado do Sil. O desvío cara ao camiño fluvial parte da estrada que leva a San Clodio, e dende alí discorre baixo a sombra ata chegar á área de lecer que está situada xusto onde o Quiroga desemboca no Sil. A partir de aquí remontamos o río ata chegarmos á ponte de San Xulián de Abaixo, onde podemos ter a opción de continuarmos ata A Ribeira pola marxe dereita ou pola esquerda do río.


Ver Paseo fluvial dos ríos Sil e Quiroga en un mapa más grande